با سلام و خسته نباشید خدمت تمامی دانش آموزان تجربی
در اینجا می خواهیم به دسته بندی رشته های تجربی و عوامل مهم و تاثیر گذار در انتخاب رشته با توجه به تجربه ی چندین ساله بپردازیم و به معرفی رشته های تجربی که در برگرفته از مقالات،کتاب ها و تجارب دانشجویان و فارغ التحصیلان آن رشته است ، نیز نگاهی خواهیم انداخت.
اول از همه باید به این موضوع بپردازیم که کدام یک از این عوامل برای شما مهم تر است :
- داشتن درآمد و سریع تر رسیدن به بازارکار (پول)
- جایگاه واستقلال رشته
- کار درمانی ،بالینی و بیمارستانی
- کار تحقیقاتی،علمی و پژوهشی
اگر برای شما درآمد و سریع تر رسیدن به بازارکار اهمیت دارد : بایدرشته های دندان پزشکی ، داروسازی ، پرستاری ، فیزیوتراپی و بینایی سنجی و… را در اولویت های انتخاب خود قرار دهید.
اگر برای شما جایگاه و استقلال رشته اهمیت دارد : باید رشته های دندان پزشکی ، پزشکی ، دامپزشکی ، داروسازی ، روانشناسی، فیزیوتراپی ، بینایی سنجی ،تغذیه ، شنوایی سنجی ،گفتاردرمانی و ….. را در اولویت های انتخاب خود قرار دهید.
اگر خواهان کاردرمانی و بالینی و بیمارستانی هستید : باید رشته های پزشکی ، پرستاری ،علوم آزمایشگاهی ،هوشبری ،اتاق عمل ، رادیولوژی ، مامایی و … را در اولویت های انتخاب خود قرار دهید.
اگر علاقه مند به کارهای تحقیقاتی و پژوهشی هستید: باید رشته های بیوتکنولوژِی ، داروسازی ، زیست سلولی مولکولی و زیر شاخه های آن ،روانشناسی و سایر شاخه های زیست و شیمی را در اولویت های انتخاب خود قرار دهید.
خب تمام این موارد را گفتیم و از علاقه ی ۹۰% داوطلبان تجربی به سه رشته پزشکی ،دندان پزشکی و داروسازی هم آگاهیم اما یادمان باشد که همه ی داوطلبان نمی توانند رتبه های دورقمی و سه رقمی بیاورند یا همه پزشک و داروساز شوند.
می دانم که همگی خیلی تلاش کردید و زحمت کشیدید اما در زمان ۱۰ روزه انتخاب رشته (با هر رتبه کسب شده )قرار است برای یک عمر زندگی خود تصمیم بگیرید پس آن را به فکر به گذشته، گریه کردن و سرزنش کردن خود یا انداختن تقصیر به گردن دیگران نگذرانیم زیرا سودی ندارد و باعث انتخاب نادرست و برخلاف علاقه و توانایی شما می شود.
چه بسا دانشجویان و یا فارغ التحصیلان دانشگاهی را میبینیم که بعد از چندین سال تصمیم به خواندن مجدد برای کنکور میگیرند و یا افرادی که صرفا مدرکی از دانشگاه گرفته و جذب بازار کار نمی شوند یا دانشجویان انصرافی که به دلیل عدم علاقه یا انتخاب صحیح از ادامه تحصیل بعد از دو یا سه سال دست میکشند.
مهم ترین توصیه ی من به عنوان مشاور و کارشناس انتخاب رشته تجربی این است که با دقت علایق خود را بسنجید و به دنبال شغل و رشته ی دانشگاهی بروید که به آن علاقه دارید در این صورت می توانید در آن رشته ادامه تحصیل بدهید و به جایگاه خوبی برسید.
اکنون ما در جامعه ای زندگی میکنیم که تقریبا تمامی شغل ها و حرفه ها اشباع شده اند و تمام ارگان ها و سازمان ها به دنبال نیروی با انگیزه و پرتلاش ومجرب می گردند که این تنها در صورت انتخاب صحیح و علاقه فرد در کنار تلاش فردی حاصل می شود. حتی افرادی که خود شرکت یا کلینیک یا مجموعه ای تاسیس می کنند در صورتی که ایده جدیدی داشته باشند ، بسیار پیشرفت کرده در غیر این صورت به سرعت تعطیل می شوند.
و اما کلام آخر…
با دقت ، همراه با مشاوره و راهنمایی گرفتن از افراد با تجربه در انتخاب رشته ، با دید واقع گرایانه ، بدون فکر به گذشته و حرف مردم و سرزنش گری علاقه خود را پیدا کرده و انتخاب رشته انجام دهید.
حتی اگر تصمیم به رفتن به دانشگاه نداشتید باز هم با فرد با تجربه یا مشاور مشورت کنید و زود تصمیم نگیرید.
رشته دندانپزشكي
رشته دندانپزشكي در مقطع دكتراي عمومي نحوه رعايت بهداشت، پيشگيري و درمان بيماريهاي دهان و دندان را آموزش مي‌دهد.
دندانپزشكي يك علم تخصصي است كه سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوي مهم در سلامت جسم و روح، زيبايي و ادا كردن كلمات تامين مي كند. همچنين به ياري اين علم مي‌توان بسياري از بيماريها را در مراحل اوليه شناخت و از پيشرفت آن جلوگيري نمود. اين مقطع داراي دو دوره مجزاي ۲ و ۴ ساله است. كه در ۲ سال اول دانشجويان واحدهاي علوم پايه مثل بيوشيمي، آناتومي، بافت‌شناسي، فيزيولوژي، ژنتيك، ميكروب‌شناسي و ايمني‌شناسي را مي‌گذرانند و بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصي دندان پزشكي شده و دروس اختصاصي خود را در زمينه آسيب‌شناسي فك و دهان، ارتودنسي، اندودنتيكس، پروتزهاي ثابت و اكلوژن، پروتزهاي متحرك و فك و صورت ، پريودنتولوژي، ترميمي و مواد دنداني، بيماريهاي دهان و دندان، جراحي دهان و فك و صورت، دندان پزشكي كودكان و راديولوژي دهان و فك و صورت مي‌گذرانند. و در نهايت مي‌توانند بيماريهاي دهان و دندان را تشخيص داده و در حد يك دندان پزشك عمومي نسبت به درمان آنها اقدام كنند.
توانايي‌هاي مورد نياز
همان طور كه در قسمت‌هاي قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پايه و زبان انگليسي، دانشجو را از مقولات علمي دور مي‌كند و صرفا به او توانايي انجام كارهاي عملي اين رشته را مي‌دهد.
هرآنچه كه يك دانش‌آموز در درس زيست‌شناسي دوره دبيرستان خود فرا مي‌گيرد به نحوي به رشته دندان پزشكي ارتباط دارد بخصوص دو بخش فيزيولوژي و آسيب‌شناسي كه دانشجويان دندان پزشكي در دو سال اول تحصيل خود با وسعت و عمق بيشتري نسبت به دوره دبيرستان مطالعه مي‌كنند.
همچنين دانشجوي اين رشته بايد از دست هايي ماهر و توانمند برخوردار باشد ،چون بسياري از كارهاي دندان پزشكي از تراش دندان گرفته تا بازسازي دندان نياز به دست هايي هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن كارهاي ظريف دندان پزشكي را انجام داد.
برخورداري از سلامت كامل جسمي و رواني و قابليت انجام كارهاي بسيار دقيق علمي، عملي، كلينيكي براي داوطلبان اين رشته بسيار ضروري است.خلاقيت و مهارت در كار دست و همچنين برخورداري از خلاقيت و ديد هنري، به دانشجو در انجام كارهاي عملي اين رشته و انجام مهارت‌هاي لازم در پياده كردن آموخته‌هاي آن، بسياركمك مي‌كند.
وضعيت ادامه تحصيل
امكان ادامه تحصيل فوق دكترا در رشته‌هاي مختلف دندانپزشكي در ايران وجود دارد.
آينده شغلي و بازاركار
سوال اينجاست كه آيا براي اين تعداد فارغ‌التحصيل رشته دندان پزشكي فرصت‌هاي كاري وجود دارد؟
امروزه در كشور ما فرصت‌هاي شغلي براي دندان پزشكان جوان به دو دليل عمده محدودتر شده است كه يكي از اين دلايل پيشرفت بهداشت در كشور ماست. يعني خوشبختانه كشور ما نيز مانند ساير كشورهاي جهان در جهت پيشگيري و اهداف بهداشتي حركت كرده و بسياري از بيماريها را مهار و كنترل كرده است. در نتيجه مردم كمتر به پزشكان و دندان پزشكان مراجعه مي‌كنند. از سوي ديگر در چند سال اخير رشد پزشكان و دندان پزشكان نسبت به نرخ رشد جمعيت افزايش يافته است. براي مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازاي هر ۲۵ هزار نفر يك دندان پزشك وجود داشت حال به ازاي هر ۵ يا ۶ هزار نفر يك دندان پزشك وجود دارد. البته ذكر عوامل فوق به معناي آن نيست كه هيچ فرصت شغلي براي دندان پزشكان جوان وجود ندارد بلكه در بسياري از شهرستانهاي كشور، ما هنوز شاهد كمبود دندان پزشك هستيم. يعني در حالي كه در بعضي از نقاط كشور به ازاي هر ۲ هزار نفر يك دندان پزشك داريم، در نقاط محروم كشورمان به ازاي هر ۱۰۰ هزار نفر يك دندان پزشك وجود دارد.
مطمئناً با پيشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصت‌هاي شغلي يك دندان پزشك عمومي كاهش پيدا كرده است و البته افزايش تعداد دندان پزشكان جوان بيكار تنها مشكل ايران نيست چون طبق بررسي‌ها و پيش‌بيني‌هاي جوامع علمي خارج از كشور، در سال ۲۰۳۰ ميلادي بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌اي خوب خواهد بود كه دندان پزشكي عمومي به بخشي از پزشكي عمومي برخواهد گشت و رشته دندان پزشكي تنها جنبه تخصصي پيدا مي‌كند.
پزشکی
دوره آموزش دکتراي حرفه‌اي پزشکي شامل مراحل زير است:
الف ) علوم پايه: اين دوره ضمن آشنا نمودن دانشجويان با مباحث پايه، آمادگي لازم را نيز براي يادگيري علوم باليني در آنان بوجود مي آورد.
طول اين دوره ۲٫۵ سال است که در پايان اين دوره دانشجو در آزموني شامل کليه دروس اين دوره شرکت مي‌کند و در صورت موفقيت به دوره بعدي راه مي‌يابد. هر دانشجو حداکثر دوبار مي‌تواند در اين آزمون شرکت کند.
ب) فيزيوپاتولوژي : آگاهي از مباني فيزيولوژيک، شناخت مکانيزم بيماريها و عوامل موثر در آنها نشانه هاي بيماريها و تشخيص و درمان آنها مطالبي است که شما مي توانيد آنها را در اين دوره فرا بگيريد.
طول اين دوره ۶ ماه است و طي آن دانشجو ضمن آگاهي از مباني فيزيولوژيک ، با مکانيزم بيماريها و عوامل موثر در آنها به طريق تحليل گرانه آشنا مي‌شود و نشانه‌هاي بيماريها و تشخيص و درمان آنها را ياد مي‌گيرد.
ج ) کارآموزي باليني : شناخت آثار و علائم بيماريها از ديدگاه باليني و آزمايشگاهي و بدست آوردن توانایي هاي لازم در به کار بردن انديشه، استدلال و نتيجه گيري سريع در طراحي عمليات پيشگيري و درمان است.
طول اين دوره ۲۰ ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بيماريها از ديدگاه باليني و آزمايشگاهي به دست آوردن توانايي‌هاي لازم در به کاربردن انديشه ، استدلال و نتيجه‌گيري سريع، به منظور برخورد منطقي و صحيح با بيمار و طراحي عمليات پيشگيري درماني است.
د) کارورزي باليني: پرورش مهارت ها، تقويت قدرت تصميم گيري در مقابل با مسائل بهداشتي و درماني و قبول مسئوليت در مقابل اقدام لازم هدف هاي اين دوره مهم است.
طول دوره ۱۸ ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقويت قدرت تصميم‌گيري ، افزايش اتکاء به نفس و تکميل پرورش انديشه از طريق رويارويي مستقيم کارورز با مسائل بهداشتي _ درماني است.
هـ ) کارورزي: دانشجويان قبل از شروع مرحله کارورزي ، در کنکور کارورزي که شامل کلياتي از دروس پايه و اصلي و عمومي فيزيولوژي علوم باليني است و به طور سراسري برگزار مي‌شود شرکت مي‌کنند چون گذراندن موفقيت‌آميز اين آزمون براي راه‌يابي به دوره کارورزي ضروري است. فارغ‌التحصيلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند.
توانايي‌هاي مورد نياز
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخيص كميسيون پزشكي متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي داوطلبان رشته پزشكي امري ضروري است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشكي بايد از دانش و علاقه بالايي در زمينه درس هاي زيست‌شناسي و علوم پايه نيز برخوردار بوده، دقت كافي و حوصله زياد در زمينه فراگيري جزئيات مربوط به بيماريهاي مختلف را داشته باشند.
وضعيت ادامه تحصيل
ادامه تحصيل دانشجويان رشته پزشكي بعد از اتمام دوره پزشكي عمومي در دو مرحله امكان‌پذير است:
الف ) ادامه تحصيل در رشته‌هاي تخصصي باليني كه داوطلب بعد از قبولي در امتحان پذيرش دستياري سراسري كشور مي‌تواند در رشته‌هاي تخصصي كه در حال حاضر در داخل كشور ارائه ميشوند ادامه تحصيل دهد مانند : پوست و مو ، رادیولوژی ، زنان ، داخلی و گوارش و ….
ب) ادامه تحصيل در رشته‌هاي علوم پايه، فارغ‌التحصيلان رشته پزشكي مي‌توانند در تخصص هاي علوم پايه پزشكي نظير فيزيولوژي، ايمونولوژي، ژنتيك، ويروس‌شناسي پزشكي، ميكروب‌شناسي پزشكي ، انگل‌شناسي پزشكي، بيوشيمي ، آمار حياتي و تغذيه نيز شركت نمايند.
آينده شغلي و بازاركار
عمده‌ترين موقعيت هاي شغلي كه بيشتر پزشكان مي‌توانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
الف ) مطب هاي شخصي كه بر حسب تمايل پزشك و نياز منطقه در شهرها و روستاها داير مي‌گردد و پزشكان ويزيت مراجعان را در مطب ها انجام مي‌دهند.
ب ) بيمارستان ها و درمانگاه هاي خصوصي و دولتي كه در آنها پزشكان به تشخيص و درمان بيماري هاي مراجعان خود مي‌پردازند.
ج ) مراكز بهداشتي درماني شهري يا روستايي كه اغلب مديريت و سرپرستي اين مراكز به عهده پزشكان عمومي ميباشد و همچنين اين مراكز از پزشكان عمومي براي تشخيص، درمان و پيگيري بيماري ها نيز استفاده مي‌نمايند.
داروسازی
در علم پزشكي براي مداواي يك بيمار روش هاي متعددي از جمله دارو درماني، جراحي و روان‌درماني وجود دارد. كه در اين ميان دارو درماني به عنوان متداول ترين شيوه در تمام دنيا شايع ميباشد و رشته داروسازي، رشته‌اي است كه در همين زمينه با بيماران و مردم مرتبط مي‌گردد. ازهمين رو داروسازي عنوان مناسبي براي اين رشته نيست. چون فارغ‌التحصيل اين رشته نبايد حتما در كارخانه‌ها يا لابراتوار داروسازي كار بكند بلكه فعاليت اصلي فارغ‌التحصيل اين رشته، ارائه خدمات دارويي است. يعني يك داروساز بايد به ارائه مشاوره دارويي و بررسي روش هاي داروسازي و ضعف هاي احتمالي موجود در رژيم‌هاي دارو درماني بپردازد.
توانايي‌هاي مورد نياز
اگر كسي به كارهاي تحقيقاتي عشق مي‌ورزد و مي‌خواهد تحقيقي انجام دهد كه در جهت رفع دردها و نياز‌هاي بشري باشد، داروسازي يكي از بهترين رشته‌هاي دانشگاه است كه مي‌تواند آرزوي او را برآورده سازد.
دانشجوي داروسازي بايد در علوم پايه مثل فيزيولوژي، شيمي و فيزيك توانمند باشد. همچنين در صورت قوي‌بودن در درس رياضي مي‌تواند در گرايش‌هاي مختلف داروسازي مثل طراحي دارو، سيستم‌هاي موجود در كارخانه‌هاي داروسازي و شبكه‌هاي رايانه‌اي داروخانه‌ها و بيمارستانها از كامپيوتر بخوبي استفاده كند.
داروسازي تلفيقي از علوم پايه و باليني است و به همين دليل توانمندي در دروس فيزيك، شيمي و زيست‌شناسي براي اين رشته ضروري است. همچنين دانشجوي اين رشته براي ارائه خدمات به بيماران بايد بتواند با افراد به درستي ارتباط برقرار كرده و خوب صحبت كند و در ضمن فردي سخت‌كوش و جدي باشد چون دروس اين رشته بسيار فراگير و متنوع بوده و هم جنبه حفظي و هم جنبه فهميدني دارد و در نتيجه به همت و تلاش قابل توجه نيازمند است.
وضعيت ادامه تحصيل
پس از اخذ مدرك دكتراي عمومي داروسازي به شرط داشتن معدل كل بالا ، دانشجو مي‌تواند در امتحان دوره تخصصي شركت كند. دانشجويان پذيرفته شده در دوره تخصصي بسته به گرايش تحصيلي خود، واحدهاي گوناگون و متنوع ديگري را (تقريبا ۴۰ واحد) در سطح پيشرفته و تخصصي مي‌گذرانند كه بخش عمده آن پايان‌نامه تخصصي است. قبل از انتخاب پايان‌نامه تخصصي، دانشجو بايد در امتحان جامع تخصصي كه در سطح كشور برگزار مي‌شود نمره قبولي را كسب نمايد. سرانجام پس از نگارش و دفاع از پايان‌نامه به اخذ مدرك دكتراي تخصصي (P.h.D) نايل مي‌آيد.
آينده شغلي و بازاركار
با وجودي كه امروزه شاهد يك بحران كاري در رشته‌هاي پزشكي هستيم اما نه تنها تعداد فارغ‌التحصيلان رشته داروسازي زياد نيست بلكه كم نيز هست. چون در يك بيمارستان به ازاي هر ۱۱۰ تخت يك دكتر داروساز باليني و دو دكتر داروساز عمومي مورد نياز است. البته بايد توجه داشت كه آنچه مورد نظر ما است، دكتر داروسازي است كه خدمات دارويي ارائه دهد نه كسي كه داروفروشي يا نسخه‌پيچي كند!
درست است كه در چند سال گذشته به علت تعداد زياد فارغ‌التحصيلان، فرصت‌هاي كاري اين رشته كم شده است اما با اين وجود حدود ۹۰ درصد فارغ‌التحصيلان اين رشته جذب بازار كار ميشوند كه از اين ميان بيش از ۸۰ درصد جذب داروخانه و مابقي در صنايع داروسازي (ساخت و كنترل دارو) و كارخانه‌هاي آرايشي بهداشتي مشغول به كار ميشوند .
از سوي ديگر در حال حاضر حدود ۹۷ درصد داروهاي مورد نياز كشور (از نظر عددي) در كارخانه‌هاي متعدد داروسازي داخل كشور ساخته مي‌شود و بدون شك كارشناسان و متخصصان موجود در اين كارخانه‌ها، فارغ‌التحصيل رشته داروسازي هستند. همچنين در ۵ كارخانه بزرگ داروسازي كشور وجود بخش تحقيقات دارويي و كار در اين زمينه الزامي شده است. اين در حالي است كه اكثر كارخانه‌هاي داروسازي كشور داراي واحدي به نام واحد تحقيقات هستند و در نتيجه امكان فعاليت‌هاي تحقيقاتي براي فارغ‌التحصيلان علاقه‌مند و مستعد اين رشته مهيا ميباشد.
در رشته داروسازي دست براي تحقيق خيلي باز است. چون علاوه بر كار در بخش تحقيقات كارخانه‌هاي داروسازي، فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند بطور خصوصي نيز به ويژه در بخش داروهاي گياهي تحقيق كند و يا در حالي كه در داروخانه كار مي‌كند، به تحقيقات نيز بپردازد يعني به روي نسخه‌هاي بيماران مطالعات تحقيقاتي انجام دهد.
دامپزشکی
داپزشكي علم شناخت بيماريهاي دامي اعم از بيماريهاي مشترك بين انسان و حيوان يا بيماريهاي خاص دام، پيشگيري از بيماريها ، معالجه بيماريها و همچنين علم تغذيه انسان و دام ميباشد.
از سوي ديگر در اكثر كشورها از جمله كشور ما، دام پزشكان در تحقيقات پايه پزشكي نقش مهمي دارند. براي مثال دكتر جي‌بانگ عامل تب مالت انسان و سقط جنين دام ها را كشف كرد و نشان داد كه استفاده از توبركولين براي تشخيص سل در انسان وسيله بسيار خوبي است و يا جي‌رامون با كشف سرم ضد ديفتري جان ميليون ها كودك جهان را نجات داد.
اين توانايي از آنجا نشأت مي‌گيرد كه از يك طرف كار با دام محدوديت‌هاي كار با انسان را ندارد يعني مي‌شود بر روي تعداد زيادي از حيوان با وجود احتمال بيماري يا مرگ آزمايش نمود، كاري كه در علوم ميكروبيولوژي ، فارموكولوژي و فيزيولوژي انجام مي‌گيرد. و از سوي ديگر يك دام پزشك ديد وسيعتري درباره حيوانات دارد و مي‌تواند به روي حيوانات مختلف تحقيق بكند.
توانايي‌هاي مورد نياز
مهمترين وظيفه يك پزشك شناخت بيماري با توجه به علايم و نشانه‌ها و اظهارات بيمار است. كاري كه با توجه به علايم مشابه و مشترك براي بيماريهاي مختلف و همچنين تنوع بيماريها بسيار دشوار ميباشد. اما با اين وجود كار يك پزشك در مقايسه با دام پزشك سهل‌تر است چرا كه در شناخت و معالجه بيماري انساني ، مي‌تواند از خود بيمار كمك بگيرد. اما يك دام پزشك در معالجه بيماري حيوانات تنها با بررسي و پژوهش و با تكيه بر دانش خود مي‌تواند به بيماري پي ببرد.
يك دام پزشك علاوه بر دانش بسيار و قدرت تجزيه و تحليل بايد زيرك و هوشيار نيز باشد. چون از يك سو بيمار او نمي‌تواند درد خود را بيان كند و دام پزشك بايد خود موفق به شناخت بيماري گردد و از سوي ديگر بسياري از دامداران سنتي ما هنوز فرهنگ استفاده از دام پزشك را پيدا نكرده‌اند و در نتيجه با مشاهده دام بيمار در ابتدا خود از راه هاي سنتي كه بسياري از اوقات اشتباه نيز هست، به معالجه دام مي‌پردازند و بعد از اين كه بيماري به اوج خود رسيد و يا حتي دام به بيماري تازه‌اي دچار گرديد، به دام پزشك مراجعه مي‌كنند و تازه هنگام مراجعه به دام پزشك نيز نمي‌گويند كه قبلا از چه داروها و يا روش هاي درماني استفاده كرده‌اند و در نتيجه اگر يك دام پزشك زيركي و هوشياري لازم را نداشته باشد، در شناخت بيماري اشتباه مي‌كند.
وضعيت ادامه تحصيل
فارغ‌التحصيلان دوره دكتراي عمومي دام پزشكي مي‌توانند بر حسب علاقه در بيش از ۱۴ گرايش تخصصي مختلف در علوم دام پزشكي (آسيب‌شناسي ، انگل شناسي ، ميكروبيولوژي ، كلينيكال پاتولوژي ، علوم تشريحي ، بيماري هاي طيور ، بيماري هاي داخلي دام بزرگ ، بيماري هاي داخلي دام كوچك ، جراحي ، راديولوژي ، بيماري هاي ماهي و آبزيان ، بهداشت مواد غذايي ، مامائي و بيماري هاي توليد مثل وتغذیه،بیماری های مشترک انسان و دام و …) و همچنين علوم پايه پزشكي و بيوتكنولوژي ادامه تحصيل بدهند. در دوره دكتراي تخصصي دام پزشكي به تناسب رشته تعداد ۶۰ واحد تخصصي گذرانده مي‌شود و دانش تخصصـي دانشجـو در يك زمينــه خاص گسترده‌تر مي‌گردد. هدف از اجراي دوره‌هاي تخصصي دام پزشكي ، تامين اعضاي
هيات علمي مورد نياز براي دانشكده‌هاي دام پزشكي و محققان موسسات پژوهشي وابسته و در نهايت تامين نيروي انساني متخصص مورد نياز براي خدمات تخصصي دام پزشكي است.
آينده شغلي و بازاركار
فارغ‌التحصيلان دام پزشكي مي‌توانند در مراكز مختلفي از جمله سازمان دام پزشكي ، موسسه تحقيقات و توليد واكسن رازي ، شركت‌هاي توليد دارو و فرآورده‌هاي دامي، شركت‌هاي توليد مواد غذايي با فرآورده‌هاي دامي ،واحدهاي دامپروري دولتي و خصوصي و آزمايشگاه هاي تشخيص بيماريهاي دامي و بيماريهاي انساني فعاليت بكنند.
فيزيوتراپي
رشته فيزيوتراپي يكي از رشته‌هاي توانبخشي است و در آن دانشجويان مي‌آموزند كه چگونه با استفاده از عوامل فيزيكي مانند نور، الكتريسيته، گرما ، سرما و صوت و يا عوامل مكانيكي فيزيكي مثل تمرينات و تكنيك‌هاي ورزشي، بيماراني را كه دچار صدمات مختلف شده‌اند، تحت درمان قرار دهند. در اين رشته با استفاده از يك سري وسايل مثل ابزارهاي الكترونيكي در جهت رفع معلوليت ، كاهش علائم بيماري هاي مفاصل، عضلات و اعصاب تلاش مي‌شود. البته فيزيوتراپيست‌ها علاوه بر وسايل فوق، از يك سري حركات ورزشي و درماني نيز استفاده مي‌كنند چون براي كسب بهترين نتيجه ، بايد حركات ورزشي و درمان هاي الكترونيكي به صورت تركيبي مورد استفاده قرار گيرد.
در ۶۰ درصد از بيماري ها در كنار دارو درماني و يا پس از دارو درماني به فيزيوتراپي نياز ميباشد. براي مثال در بيماري هاي عصبي مثل سكته‌هاي مغزي يا ضربه‌هاي مغزي، شكستگي‌ها، بيماري هاي قلبي، بيماري هاي ريوي ، بيماري هاي زنان و زايمان و نازايي، انواع جراحي‌هاي داخلي و برخي از بيماري هاي اطفال به فيزيوتراپي نياز است
توانايي‌هاي مورد نياز
اولين و مهمترين ويژگي يك دانشجوي فيزيوتراپي داشتن توانايي جسمي و روحي خوب است
وضعيت ادامه تحصيل
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد .
آينده شغلي و بازاركار
هنگامي كه حق مسئوليت فني تاسيس كلينيك فيزيوتراپي توسط متخصصان اين رشته ، تصويب گرديد، هديه گرانقدري به تمام فارغ‌التحصيلان و دانشجويان اين رشته اهدا شد. چرا كه از اين به بعد فارغ‌التحصيل فيزيوتراپي مي‌تواند به تنهايي اقدام به تاسيس كلينيك فيزيوتراپي كند و ديگر ضرورتي وجود ندارد كه در زير سايه پزشكان متخصص ارتوپـدي، مغز و اعصاب و … فعاليت نمايد.
در حال حاضر فارغ‌التحصيل فيزيوتراپي علاوه بر استخدام در مراكز دولتي مانند بيمارستان ها و درمانگاه ها، مي‌تواند بعد از گذراندن دوران طرح و همچنين به دست آوردن سابقه كار لازم (۶ سال سابقه كار براي فعاليت در مراكز استان ها و ۳ سال سابقه كار براي فعاليت در شهرستان ها) اقدام به تاسيس كلينيك خصوصي فيزيوتراپي كند.
بينايي سنجي
بينايي سنجي ، علم مراقبت‌هاي بينايي است و كارشناسان اين رشته به عنوان مراقبين اوليه بهداشت چشم ، مسئوليت حفظ و سلامت بينايي را بر عهده دارند.
تشخيص و تصحيح عيوب انكساري (نزديك‌بيني، دوربيني و آستيگماتيسم) با تجويز عدسي‌هاي مناسب مانند عدسي‌هاي عينك يا لنزهاي تماسي، تشخيص و تصحيح اختلالات ديد دو چشمي و تنبلي چشم، تعيين بهداشت عمومي چشم و بهداشت بينايي در محيط هاي كار و تحصيل و دادن آموزش لازم در اين زمينه بر عهده بينايي‌سنج است، يعني يك بينايي سنج بايد بر روي محيط هاي كار از نظر مقدار روشنايي و حفاظت بينايي، كار كارشناسي كند.
توانايي‌هاي مورد نياز
يك بينايي‌سنج بايد به درس فيزيك مسلط بوده و بخصوص به فيزيك نور علاقه‌مند باشد همچنين در طول دبيرستان درس هاي رياضي و زيست‌شناسي را بخوبي فرا گرفته باشد. از نظر جسماني نيز لازم است كه از چشم‌ها و دست هايي سالم برخوردار باشد.
وضعيت ادامه تحصيل
در حال حاضر این رشته در برخی سالها در کارشناسی ارشد پذیرش دارد اما مقطع دکترا در ایران برای این رشته امکان ادامه تحصیل وجود ندارد.
آينده شغلي و بازاركار
در حال حاضر يك بينايي‌سنج موقعيت كاري خوبي دارد و حدود ۸۰% فارغ‌التحصيلان جذب بازار كار ميشوند، چون علاوه بر اين كه مي‌توانند به طور مستقل مطب بدون نیاز به متخصص چشم پزشکی باز كنند و در زمينه ارائه عينك‌هاي مربوط به عيوب انكساري به طور علمي و دانشگاهي تخصص ديده‌اند. در ضمن يك بينايي‌سنج مي‌تواند به عنوان مشاور در مورد بهداشت چشم و مشكلات بينايي در محيط‌هاي آموزشي، خدماتي و صنايع با سازمان هاي دولتي و صنايع همكاري كند
روانشناسی
به طور کلی ، تعریف روانشناسی علم مطالعه رفتار انسان و حیوان و ارائه کمک های روانشناختی و تربیتی گفته می شود.
هدف اختصاصي، به منظور تربيت افرادي كه مفاهيم و اصول نظري و عملي روش هاي پژوهش در اين علم را فرا گرفته و حداقل مهارت هاي حرفه‌اي را در يكي از شاخه‌هاي روانشناسي عمومي، استثنايي و باليني كه در ايران كاربرد فراوان دارد، به دست آورند.
لازم به ذکر است که در طی دوسال گذشته گرایش های مختلف در مقطع کارشناسی حذف شده است و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا تعریف شده است.
وضعيت ادامه تحصيل
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد .
توانايي‌هاي مورد نياز
رياضي خوب و آمار قوي از ملزومات اين رشته است چون آمار يكي از سنگ بناهاي روانشناسي است و همچنين زبان انگليسي قوي ، زيرا ما به زبان فارسي كتاب‌هاي روانشناسي زيادي نداريم. متأسفانه اکثر دروس اختصاصي آزمون علوم انساني براي رشته روان شناسي هيچ ارتباطي با درس هاي دانشگاهي اين رشته ندارد و نمي توان گفت که اگر داوطلبي در اين آزمون رتبه خوبي به دست بياورد، در دانشگاه نيز دانشجوي موفقي خواهد شد.
لازم به ذکر است که این رشته در سال های اخیر از دانش آموزان رشته ریاضی و تجربی نیز در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی دانشجو می پذیرد.
دانشجوي اين رشته بايد نسبت به اطراف خود و جامعه خود ديد عميقي داشته باشد و توانایی برقراری و پذیرش افراد با هر مشکل ،خطا و یا عیبی را داشته باشد تا بتواند ظرافت‌هاي رفتاري افراد را درك كرده و در نهايت به ويژگي‌هاي رواني افراد پي ببرد و مراجع را در مراحل مختلف درمان پیش ببرد.
آينده شغلي و بازاركار
کارشناسان این رشته می توانند به طور مستقل در مقطع ارشد و دکترا به عنوان درمانگر در مطب شخصی یا کلینیک افراد دیگر بدون نیاز به روانپزشک و متخصصان ، به فعالیت بپردازند. همچنین در بیمارستان ها به عنوان درمانگر بالینی ، در کارخانه ها به عنوان روانشناس صنعتی سازمانی و مهدکودک ها به عنوان روانشناس کودک یا کارشناس تربیتی و….نیز روانشناسان می توانند به طور مستقل مشغول به کار شوند.
گفتار درمانی
هدف از رشته ي گفتار درماني ياري رساندن به افرادي ست که اختلالات تلفظي يا صوتي دارند.کار گفتار درماني در واقع يک کار گروهي است. زيرا متخصص گفتار درماني معمولا براي رسيدن به نتايج مطلوب ،بسته به نوع مشکل فرد مراجعه کننده، با روانشناس، شنوايي سنج، فيزيوتراپ، متخصص مغز و اعصاب متخصص گوش و حلق و بيني، معلم (براي بچه ها) و … در ارتباط است.
توانایی های مورد نیاز
صبور بودن و انعطاف پذیر بودن به دلیل کند پیشرفت کردن درمان و متنوع بودن مراجعین ( از کودک ۲ ساله تا یک فرد ۹۰ ساله )بسیار مهم است . هم چنین آشنایی با لهجه های مختلف برای درمان افراد ترک و کرد زبان و ….بسیار به پیشرفت فارغ التحصیلان این رشته کمک میکند.
به دلیل کم بودن منابع این رشته به زبان فارسی و به صورت چاپی ، تسلط بر زبان انگلیسی و دانش کامپیوتر برای موفقیت دانشجویان این رشته الزامی است.
وضعیت ادامه تحصیل
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
آینده شغلی و بازار کار
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت، مراکز ويژه توانبخشي و مراکز آموزش و پرورش استثنايي‌مشغول به کار شوند . همچنین می توانندبا مجوز وزارت بهداشت و درمان و سازمان بهزیستی اقدام به تاسیس مطب های خصوصی بدون نیاز به پزشک متخصص بکنند.
کار درمانی
كاردرماني يكي از رشته‌هاي علوم توانبخشي است كه با استفاده از تمرين‌هاي حركتي و برنامه‌هاي هدفمند، باعث بهبود و درمان بيماريهاي جسماني، رواني ، ذهني و اجتماعي بيماران شده و در نهايت افراد ناتوان و معلول را به جامعه باز مي‌گرداند. هدف از این رشته، بررسي و ارزيابي توانايي‌ها و ناتواني‌ها و درمان و آموزش معلولين است ، از طريق شركت دادن فعال آن ها در استفاده از وسايل و فعاليت‌هاي انتخابي كه توسط كار درمان به منظور درمان و جلوگيري از پيشرفت معلوليت ارائه مي‌گردد.
كاردرماني تنها رشته علوم توانبخشي در مقطع کارشناسی است كه به درمان اختلالات، هم درحيطه جسماني و هم در حيطه رواني مي‌پردازد ،در واقع متخصصان كاردرماني با تسلط كافي بر علوم مختلف فيزيولوژيكي، آناتوميكي و روان شناختي، يك برنامه جامع درماني را به بيماران ارائه مي‌دهند.
تفاوت این رشته با رشته فیزیوتراپی در این است که فیزیوتراپها ۸۰% به کمک دستگاه های سرمایشی و گرمایشی و … ،و تنها ۲۰% کارهای یدی انجام می دهند اما در کاردرمانی ۹۰% کارها یدی هستند و تنها در ۱۰ درصد از دستگاه ها استفاده می شود.
توانایی های مورد نیاز
اولين و مهمترين ويژگي‌دانشجوي كاردرماني داشتن توانايي جسمي و روحي خوب است و اين كه بتواند با درايت، ابتكار عمل و خلاقيت ، درمان موثرتري را ارائه بدهد.
همچنین علاقه به انسان ها و صبور بودن در این رشته به گفته خود دانشجویان و اساتید ،دو برابر سایر رشته ها اهمیت دارد تا بتواند با درمانجوی خود که حال کودک متولد شده با نواقص مادرزادی است،بیماران بعد از عمل جراحی یا سانحه و …..ارتباط برقرار کند و درمان طولانی و موثری برای او ارائه دهد.
وضعیت ادامه تحصیل
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
آینده شغلی و بازار کار
حيطه كاري رشته كاردرماني بسيار گسترده است و متخصص اين رشته مي‌تواند با توجه به علاقه خود در واحدهاي درماني مختلفي فعاليت كند. براي فارغ‌التحصيل رشته كاردرماني هنوز فرصت‌هاي شغلي بسياري وجود دارد. زيرا كشور ما با كمبود متخصص اين رشته روبرو است و هر ساله بيمارستان ها، كلينيك‌هاي توانبخشي سازمان بهزيستي كشور و هلال‌احمر و آسایشگاه ها ی سالمندان و معلولین مر براي جذب فارغ‌التحصيلان كاردرماني اعلام نياز مي‌كنند.
همچنين فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند با مجوز وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و سازمان بهزيستي اقدام به تاسيس كلينيك‌هاي خصوصي روزانه و يا شبانه‌روزي كند.
مامایی
مامایی دانشی است که بر مشاهده، آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و درمان استوار شده است.
مامایی یکی از زیرمجموعه های علوم پزشکی است که نقش های بسیار گسترده ای اعم از نقش مشاوره ای، آموزشی، مراقبتی، حمایتی، درمانگری و تحقیقاتی است.
البته تمامی این نقش ها در ارتباط با مادر و کودک مفهوم پیدا می کند. یعنی ماما به مشاوره قبل، بعد و هنگام ازدواج، آموزش نحوه تنظیم خانواده، مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن می پردازد.
حیطه رشته مامایی از دوران قبل از حاملگی شروع می شود و تا پس از زایمان و شش سالگی کودک ادامه پیدا می کند.
در سال های اخیر دانشجویان مستعد و خوبی وارد رشته مامایی می شوند، اما متاسفانه بسیاری از آنها شناخت دقیقی از این رشته ندارند. برای مثال نمی دانند که در ترم های اول باید در بیمارستان کارها و خدمات ابتدایی پرستاری را انجام دهند و حتی گاهی اوقات به همین دلیل سرخوده می شوند و انصراف می دهند در حالی که اگر با علاقه و عشق لازم وارد این رشته شوند پی به اهمیت این رشته خواهند برد.
توانایی های مورد نیاز
علاقه، احساس مسئولیت، عشق به رشته و مادر و نوزاد، حوصله بسیار بالا، روابط اجتماعی خوب و سلامت جسمی و روحی در این رشته بسیار مهم است زیرا یک خانم در مراحل بارداری نگرانی های خاص خودش را دارد و در حال زایمان شرایط بسیار حساسی دارد بطوری که حرکات و رفتارش تحت کنترل خودش نیست.
همچنین یک ماما باید بسیار باهوش و نکته سنج باشد زیرا مسئولیت جان دو نفر (مادر و کودک) را برعهده دارد و کوچک ترین علایم هنگام بارداری و زایمان در صورت عدم ارجا به پزشک متخصص می تواند خطرات جبران ناپذیری برای مادر و نوزاد داشته باشد.
علاوه بر تمامی موارد ذکر شده شرایطی مانند شب کاری و کار در بیمارستان از موضوعات دارای اهمیت است.
وضعیت ادامه تحصیل
امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا در این رشته وجود دارد.
آینده شغلی و بازار کار
از مراکزی که یک ماما می تواند در آنها مشغول بکار شود، می توان به درمانگاه ها و مراکز بهداشتی، بیمارستان ها، زایشگاه ها اشاره کرد.همچنین ماما طبق قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی می تواند مطب دایر کرده و در آن به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازد.
پرستاري
پرستاري به معناي مراقبت كردن از بيمار است البته مراقبت تنها شامل تزريق يا پانسمان نمي‌شود بلكه با گذشت زمان و با پيشرفت علم و تكنولوژي ، مراقبت پرستاران نيز علمي‌تر و پيچيده‌تر شده است و پرستاري در حال حاضر يك رشته علمي است و متخصص اين رشته بايد علوم بسياري را فرا بگيرد و كاربرد آنها را در ارتباط با مريض بياموزد. از سوي ديگر بايد توجه داشت كه وظيفه يك پرستار تنها مراقبت از بيمار در بيمارستان نيست بلكه يك پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل زندگي آنها از پيشگيري از بيماريها گرفته تا مراقبت در هنگام بيماري و توانبخشي پس از بيماري سروكار دارد.
درواقع معنای پرستاری در یک جمله:
پرستاري يعني كمك به فرد سالم يا بيمار در درمانگاه يا بيمارستان براي انجام آن دسته از فعاليت‌هايي كه سبب حفظ و ارتقاي سلامت مي‌گردد به نحوي كه اگر فرد توانايي، اراده يا آگاهي لازم را داشت، مي‌توانست آن فعاليت‌ها را بدون كمك انجام دهد.
توانايي‌هاي مورد نياز
دانشجوي پرستاري بايد عاشق انسان و انسانيت باشد تا بتواند در شرايط سخت و بحراني حتي زماني كه خسته است يا آمادگي جسمي و روحي لازم را ندارد، به ديگران كمك كند. همچنين بايد فردي منظم و دقيق باشد و بداند كه نظم و سختگيري اساس كار رشته پرستاري است و از لحاظ درسي نيز لازم است كه به زيست‌شناسي، شيمي و زبان انگليسي مسلط باشد
دانشجوي پرستاري بايد از سلامت كامل جسماني و روحیه ی بالا و قوی برخوردار باشد تا به ياري ديد قوي بتواند كارهاي ظريف و دقيق پرستاري را بخوبي انجام دهد و با شنوايي خوب صداي قلب را حتي اگر ضعيف باشد، بشنود
داشتن قدي متناسب و عدم لكنت زبان يا لرزش دست در اين رشته ضروري است
وضعيت ادامه تحصيل
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد .
آينده شغلي و بازاركار
پرستاران علاوه بر كار در بيمارستانها و مراكز بهداشتي درماني مي‌توانند در صنعت براي مراقبت از سلامت و بهداشت كاركنان صنايع مختلف، در سازمان تربيت بدني و مراكز ورزشي به عنوان يكي از اعضاي اصلي تيم مراقبت پزشكي و در آموزش و پرورش فعاليت نمايند.
شنوايي سنجی
شنوايي‌شناسي علم شناخت و مطالعه شنوايي و اختلالات آن است كه شامل ارزيابي و تشخيص اختلالات شنوايي و تعادل، حفاظت و پيشگيري، آموزش و توانبخشي مي‌شود. يعني يك شنوايي‌شناس با استفاده از دستگاه هاي مختلف و آزمايشات متنوع به ارزيابي شنوايي و تشخيص ضايعات شنوايي از مسير گوش خارجي تا كورتكس مغز پرداخته و يا سيستم تعادل را ارزيابي كرده و ضايعات آن را تشخيص می دهد و سپس نتيجه آزمايشات را به پزشك معالج از جمله متخصص گوش و حلق و بيني ، مغز و اعصاب و يا اطفال ارائه می دهد.
همچنين يكي از وظايف بسيار مهم شنوايي‌شناسي، پيشگيري و حفاظت از شنوايي است. زيرا همه مي‌دانيم كه بهترين ، راحت‌ترين و كم‌هزينه‌ترين راه براي حفظ بهداشت و سلامت يك جامعه پيشگيري است. در زمينه‌ی شنوايي نيز بايد به ياري آزمون غربالگري شنوايي (پيش‌بيني افت شنوايي) از ضايعات مربوط به اين بخش تا حدود زيادي پيشگيري نمود. آزموني است كه بايد در دوران نوزادي كودك انجام شود تا در صورت مشاهده ضايعات شنوايي از همان ابتدا تحت مداوا قرار گيرد. همچنين در مهدكودك، مدرسه و در ابتداي ورود به دانشگاه نيز لازم است كه كودكان و نوجوانان تحت غربالگري شنوايي قرار گيرند چرا كه بسياري از اختلالات شنوايي ديرآغاز هستند و در سنين كودكي يا نوجواني بروز مي‌كنند.
توانايي‌هاي مورد نياز
دقت ، لازمه رشته شنوايي‌شناسي است. چرا كه اگر يك شنوايي‌شناس ، آزمايش هاي مورد نياز را با دقت انجام ندهد، حتي مي‌تواند باعث يك عمل جراحي بي‌دليل شود كه نه تنها هيچ فايده‌اي ندارد بلكه مضر هم خواهد بود. همچنين دانشجوي شنوايي‌شناسي بايد به زبان انگليسي مسلط بوده و به علم فيزيك علاقه‌مند باشد.
چون رشته شنوايي‌شناسي در ايران يك رشته نوپا است، بيشتر كتب درسي آن به زبان انگليسي ميباشد و در نتيجه پيشرفت تحصيلي دانشجوي شنوايي‌شناسي منوط به تسلط بر زبان انگليسي است. در ضمن دانشجوي اين رشته بايد به علم فيزيك بخصوص فيزيك صوت علاقه‌مند باشد چون درس فيزيك يكي از دروس پايه اين رشته ميباشد.
دانشجوي اين رشته بايد به علوم تشريح و فيزيولوژي به ويژه در زمينه شنوايي تسلط داشته باشد تا بتواند دانسته‌هاي خود را در اين رابطه به كار بگيرد.
وضعيت ادامه تحصيل
امكان ادامه تحصيل تا مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد.
آينده شغلي و بازاركار
يك پزشك براي تشخيص و درمان بيماري فقط نمي‌تواند به معاينه سطحي بيمار متكي باشد، بلكه بيشتر اوقات نيازمند ابزارهاي مختلفي مثل راديوگرافي، تكنيك‌هاي آزمايشگاهي و يا تكنيك‌هاي شنوايي‌شناسي است. چرا كه يك پزشك با معاينه سطحي گوش بيمار تنها مي‌تواند، سطح پرده گوش را بررسي كند اما وراي پرده را نمي‌تواند ببيند يعني براي اطلاع از وضعيت گوش مياني ، گوش داخلي، عصب و مراكز شنوايي مركزي بايد از ابزارهاي شنوايي‌شناسي و متخصصان اين رشته كمك بگيرد. به همين دليل فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند جذب بيمارستان ها و درمانگاه هاي گوش و حلق و بيني شده و يا به طور شخصي همراه با پزشك گوش و حلق و بيني كلينيك شنوايي‌شناسي داير كنند.
از سوي ديگر بازار كار اين رشته در بخش غربالگري شنوايي بسيار وسيع است چون ما در حال حاضر ميليون ها دانش‌آموز داريم كه تمامي آنها بايد در مقاطع مختلف تحصيلي تحت غربالگري شنوايي قرار گيرند. اهميت اين مساله زماني روشن مي‌شود كه بدانيم اگر كودكان داراي آسيب شنوايي به موقع شناسايي شده و تحت درمان و يا اقدامات توانبخشي قرار گيرند، تا حدود زيادي اختلالات زباني آنها برطرف شده و مي‌توانند با مردم ارتباط برقرار كنند و از انزوا خارج شوند اما اگر اختلالات شنوايي به موقع تشخيص داده نشود، نتيجه آن وضعيتي خواهد شد كه درحال حاضر متاسفانه در بعضي از دانش‌آموزان مدارس ناشنوايان شاهد آن هستيم؛ دانش‌آموزاني كه اگر در كودكي اختلالات شنوايي آنها شناخته مي‌شد و با آنها كار شده و سمعك مناسب در اختيارشان قرار مي‌گرفت، اكنون مي‌توانستند در مدارس عادي درس بخوانند.
اتاق عمل
تکنسین اتاق عمل ، افرادی هستند که میتوانند درمسائل فنی، پزشکان جراح را در هنگام جراحی یاری دهند.
فارغ‌التحصیلان این رشته میتوانند در اتاق عمل به جراحان کمک‌های لازم فنی را ارائه دهند. همچنین این دسته از متخصصان میتوانند وسائل جراحی و عمل و استریل کردن را جهت استفاده آماده نمایند و اداره اتاق عمل را به عهده گیرند.
تکنولوژيستهاي اتاق عمل عضو مهمي ازتيمهاي بهداشتي بوده که درتماس نزديک با جراحان ، متخصصان بيهوشي وپرستاران درراستاي تامين مراقبتي مطلوب براي بيماران فعاليت ميکنندوازآن جا که زيربنايي رشدوتوسعه يک حرفه ، آموزش آن حرفه ميباشد، وجود تکنسین این رشته در فضای بیمارستان ها اهمیت زیادی دارند .
توانايي‌هاي مورد نياز
يک تکنولوژيست اتاق عمل شايسته بايدنگرشي مراقبتي نسبت به بيمار و ديگر اعضاي تيم هاي جراحي ومحيط داشته باشد. وازآن جا که کاردراتاق عمل نيازبه ايستادن براي مدت زمان طولاني وتوانایی براي جابجايي وبلندکردن اشيا سنگين داردوفردرادرمعرض مناظروبوهاي ناخوشايند، بيماريهاي مسري وموادخطرناک قرارميدهد ، فرد بايد توانایي جسمي لازم راداشته باشد.
وضعيت ادامه تحصيل
نظربه اينکه اين رشته ، رشته اي کاملاً نوپا ميباشد ، درحال حاضربه نظرميرسد دانش آموختگان اين رشته بتواننددرآينده دررشته هاي مرتبط مانندآناتومي ، فيزيولوژي ، مهندسي تجهيزات پزشکي ، کمک اول جراح و…. ادامه تحصيل دهند.
آينده شغلي و بازاركار
تکنولوژيستهاي اتاق عمل دربيمارستانها ومراکزمراقبتي سياراستخدام ميشوند. اگرچه بيمارستانها اولين استخدام کننده اين گروه ميباشنداماانتظارميروداستخدام آنها درمراکزجراحي سيار، مراکزمراقبتي سرپايي ومطبهاي پزشکان افزايش يابد.
زیست سلولی
مهمترين مولکول هايي که در حيات سلول موثر هستند، DNA، RNAو پروتئين ها مي باشند. DNA مرکز ذخيره اطلاعات و صدور
فرمان هاي سلول، RNAوظيفه انتقال اين فرمان ها و پروتئين مسئوليت اجراي اين فرمان ها را بر عهده دارند. در زيست شناسي سلولي و مولکولي چگونگي اين فعاليت ها بررسي مي شود.
امروزه زيست شناسي در کشورهاي پيشرفته بيش از ۸۰ تا 90 درصد سمت و سوي علوم سلولي و مولکولي دارد. چرا که رشته علوم سلولي و مولکولي نيروي انساني لازم را براي تحقيق در رشته هاي پزشکي، بيوشيمي،ژنتيک، بيوتکنولوژي، مهندسي ژنتيک ، اصلاح نباتات، شيلات و دام تربيت مي کند.
توانايي‌هاي مورد نياز
در گرايش هاي مختلف زيست شناسي سلولي و مولکولي بايد علاقه مند بود و صبر و پشتکار داشت تا بتوان طعم شيرين موفقيت را چشيد. همچنين دانشجو بايد حافظه خوبي داشته و در دروس شيمي، رياضي و فيزيک قوي باشد و در نهايت لازم است که به کارهاي آزمايشگاهي علاقه مند باشد. براي مثال يکي از کارهايي که به طور معمول در آزمايشگاه علوم سلولي و مولکولي انجام مي گيرد، استخراج RNA از يک بافت است که حداقل زمان لازم براي اين کار ۵ ساعت ميباشد.
وضعيت ادامه تحصيل
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد .
آينده شغلي و بازاركار
اصولاً در ايران اگر فردي به اميد آينده مالي خوب به دنبال علوم پايه برود اشتباه کرده است چرا که رشته‌هاي علوم در ايران ارزش مادي زيادي ندارند. اما اگر فردي به علوم پايه علاقه دارد، مطمئناً رشته علوم سلولي و مولکولي رشته اي با ارزش و خوب است. تعدادي از مراکز تحقيقاتي مانند انستيتوپاستور، مرکز تحقيقات ژنتيک، مرکز تحقيقات بيوشيمي و بيوفيزيک و مراکز تحقيقاتي دانشگاهي، کارخانه های تولید دارو و مراکز رویان و جنین شناسی و ….. مي توانند پذيراي فارغ التحصيلان علوم سلولي و مولکولي باشند. علاوه بر مراکز تحقيقاتي موجود، فارغ التحصيل اين رشته مي تواند با ايجاد شرکت خصوصي سازنده مواد اوليه آزمايشگاه هاي علوم سلولي و مولکولي يا آزمايشگاهي که تستهاي آن در سطح مولکولي است، هم به جامعه علمي خدمت کند و هم وضعيت مالي نسبتا خوبي داشته باشد البته در حال حاضر نيز در ايران چنين فعاليت هايي در سطح محدودي انجام مي گيرد.
هوشبری
دوره هوشبري يكي از دوره‌هاي آموزش عالي (از شاخه‌هاي پيراپزشكي) است و هدف آن تربيت نيروي انساني كارآمدي است كه هر ۱ يا ۲ نفر از آنها بتوانند به عنوان دستيار يك متخصص بیهوشی زير نظر وي در يك بخش اتاق عمل انجام وظيفه نمايند.
فارغ التحصیلان هوشبری توانایی شناسایی دستگاه های اندازه گیری گازهای خون و سایر وسایل مربوط به رشته بیهوشی وتنظیم و کاربرد آنها و شناسایی دستگاه های مختلف بیهوشی در اتاق عمل واستریلیزاسیون آنها بیهوش ساختن بیمار زیر نظر متخصص ومراقبت های قلبی و تنفسی وبیدار کردن او در پایان عمل درد شناسی احیای قلبی ریوی وانجام دادن بیحسی ناحیه ای وغیره در موارد کلینیکی پرستاری به روش علمی و مراقبت از بیماران بد حال را دارند.
لطف يك هوشبر در حق بيمار موقعي آشكار مي‌شود كه ما در حالت بيداري سوزني به دستمان فرو مي‌رود. رشته هوشبري هدفش تربيت افرادي است كه به عنوان دستيار يك متخصص بيهوشي در بخش هوشبري اتاق عمل مشغول كار شوند .طول دوره‌ی اين رشته حداقل ۴ سال است و دروس اين رشته به صورت نظري عملي و كارآموزي در بيمارستانها عرضه مي‌شود.
توانايي‌هاي مورد نياز
توانایی مراقبتی: شناخت وضعیت عمومی بیمار و اقدامات مراقبتی قبل از بیهوشی مراقبت از بیمار در خلال بیهوشی .
توانایی ارتباطی: ارتباط با متخصصین بیهوشی ، اعضا تیم جراحی ، ارتباط با واحد های مرتبط با اتاق عمل مثل آزمایشگاه و ارتباط با واحد پرستاری و سیستم اداری بیمارستان
توانایی حرکتی : باید قادر به سر پا ایستادن در اتاق عمل انجام تزریقات توسط دست را داشته باشند
توانایی کلامی : برای انجام تبادل اطلاعات با جراح و کارشناس اتاق عمل و کسانی که در اتاق عمل هستند را داشته باشند.
هم چنین مهارت های ریاضی و درک فضایی و … را نیز دارا میباشند.
وضعيت ادامه تحصيل
فارغ‌التحصيلان هوشبری در صورت تمايل به ادامه تحصیل در رشته مرتبط می توانند از طریق کارشناسی ارشد پرستاری , آناتومی , فیزیولوژی و ديگر زير شاخه هاي علوم پزشكي به مدارج بالاتر دست پیدا نمایند که در صورت پذیرفته شدن در هر یک از رشته های کارشناسی ارشد , شرح وظایف فرد تغییر یافته و از رشته هوشبری خارج می گردد (ادامه تحصيل در اين رشته امكان پذير نمي باشد)
آينده شغلي و بازاركار
رشته هوشبري در هر مقطعي که باشد محل کارش مراکز درماني است. هوشبري يکي از حلقه هاي تکميل کننده تيم درماني است که جهت بهبود بخشيدن به شخص بيمار در مرکز درماني حضور دارد
رادیوتراپی
یکی از مهم ترین رشته های فیزیک پزشکی که به در مان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ یونیزان مانند ایکس و بتا و … می پردازد که باعث از بین رفتن یا کوچک شدن بافت تومورال و سرطانی با هدف از بین بردن حداکثر سلولهای سرطانی در معالجه ، تقلیل امراض سرطانی ،بازتوانی و بهبود اعضای بدن بیمار (مانند پروستات و کبد و…)و پیشگیری از گسترش و کاهش علایم بیماری مانند درد است. اگرچه این پرتو ها علاوه بر سلولهای سرطانی به سلول های سالم نیز آسیب می رساندد ولی اکثر سلولهای سالم بهبودی خود را بدست می آورند.
توانایی های مورد نیاز
این رشته از زیر شاخه های فیزیک است پس تسلط بر درس ریاضی و فیزیک علی الخصوص قوانین فیزیک نور و هم چنین درس زیست شناسی لازمه ی موفقیت در این رشته است.
هم چنین این رشته نیازمند دقت و ظرافت فراوان است زیرا همان اشعه ای که می تواند بهبود بیمار را رقم بزند در صورت استفاده نا به جا جان وی را میگیرد. این رشته بیشتر با افرادی که با مشکل سرطان دست و پنجه نرم میکنند سرو کار دارد در نتیجه داشتن شرایط روحی و روانی مناسب،روحیه ی بالا و قوی و مهارت کلامی بسیار حائز اهمیت است.
وضعیت ادامه تحصیل
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در این رشته وجود ندارد و دانشجویان این رشته می توانند در یکی از رشته های زیر در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهند : -۱مهندسی پزشکی -۲نانو تکنولوژی پزشکی -۳ رادیوبیولوژی -۴ فناوری پزشکی -۵ ارزیابی فناوری سلامت -۶ انفورماتیک پزشکی -۷ مدیریت خدمات درمانی
آینده شغلی و بازار کار
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در درمانگاه های پرتودرمانی و بیمارستان ها و مراکز تحقیقاتی پرتو درمانی تخصصی مشغول به کار شوند.
تکنولوژی پرتو شناسی (رادیولوژی)
با تولد این تکنولوژی بشر از پوست و گوشت گذشت و به اعماق شگفت انگیز بدن انسان راه یافت و توانست بدن انسان را بیشتر است و امکانات تشخیص پزشکی را به طور غیر قابل تصوری به پیش رانده است. در واقع این رشته نحوه تصویر برداری از اعضای مختلف بدن را برای تشخیص پزشکی آموزش می دهد. اگر مسئول رادیولوژی آموزش لازم را ندیده باشد علاوه بر اینکه پرتوگیری بیمار را بالا میبرد و به او آسیب می رساند ، تصاویر مناسبی از اعضای بدن تهیه نمی کند،در نتیجه دکتر نمی تواند تفاسیر مناسبی از تصاویر داشته باشد از روی آنها تشخیص پزشکی دهد. در طی دوره ۴ ساله کارشناسی دانشجویان با تکنیک های تصویربرداری و دستگاهای تصویر برداری ساده تا پیشرفته مثل MRI و انجام پرتو نگاری با مواد کنتراست تزریقی و غیر تزریقی ، انجام آنژیوگرافی و …. تحت نظارت پزشک متخصص را یاد میگیرند. از مزیت های این رشته عملی بودن و دروس ساده دانشگاهی است و از معایب آن ، قرار گرفتن دائم در برابر اشعه های مختلف است.
توانایی های مورد نیاز
کار رادیولوژیست یک کار بیمارستانی است از همین رو دانشجو این رشته باید حس و روحیه کار بیمارستانی را داشته باشد. همچنین باید در درس های زیست شناسی و ریاضی و فیزیک توانمند باشد تا حدی که برخی از اساتید این رشته معتقدند که دانشجویان این رشته باید از داوطلبان رشته ریاضی و فنی انتخاب گردند زیرا بدون آگاهی از این دروس که مبنای تصویربرداری است ، امکان اشتباه در کار زیاد است .
آینده شغلی و بازار کار
دانشجویان این رشته بعد از گذراندن دوره طرح دوساله جذب مراکز درمانی اعم از بیمارستان ها و درمانگاه ها ،کلینیک های رادیولوژی و سایر مراکز تصویر برداری می شوند . و کارهایی از قبیل آماده سازی بیمار ، دستگاهها ظهور و ثبت کلیشه های رادیو گرافی و سونوگرافی را تحت نظر پزشک رادیولوژیست انجام می دهند.
وضعیت ادامه تحصیل
تا دوره کارشناسی ارشد امکان ادامه تحصیل وجود دارد.
علوم آزمایشگاهی
علوم آزمایشگاهی شاخه ای از علوم پزشکی است که در ارتباط با آنالیز آزمایشگاهی خون مایعات و انساج بدن انسان به منظور تشخیص بیماری پیگیری درمان و حفظ سلامت افراد جامعه فعّالیّت میکند. فارغ التحصیل کارشناسی این رشته نیز می تواند آزمایش های تخصصی هورمون شناسی یا ایمونولوژی را انجام دهد ومسئول بخش های مختلف یک آزمایشگاه تشخیص طبی مانند بخش نمونه برداری،انگل شناسی ادرار ، هورمون شناسی ایمونولوژی و…شود و بر نحوۀ کار وآزمایش های کاردان علوم آزمایشگاهی نظارت کرده و کار او را تأیید نماید.
توانايي‌هاي مورد نياز
رشته‌ی علوم آزمایشگاهی به ویژه در مقطع کارشناسی رشته‌ای عملی است وجوانانی که علاقه مند به کار عملی هستند ونسبت به بو یا آزمایش با ادرار ومدفوع حساس نیستند،دراین رشته موفق می شوند.در ضمن لازم است که دانشجو به دروس شیمی و زیست شناسی علاقه مند باشد.
همچنین داشتن روحیه ی بالا برای کار و برخورد و نمونه گیری از مریضان مختلف و بیماران سرطانی از ویژگی های مورد نیاز این رشته است.
وضعيت ادامه تحصيل
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند در هریک از شاخه های مرتبط با رشته مانند بیوشیمی ، خون شناسی ، ایمنی شناسی، باکتری شناسی ، میکروب شناسی ، انگل شناسی ، ویروس شناسی ، قارچ شناسی ، سم شناسی ، بیو تکنولوژی و… در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای تخصصی (P.h.D ) ادامه تحصیل دهند.
آينده شغلي و بازاركار
ماموریت اصلی رشته علوم آزمایشگاهی تربیت افرادی است که بتوانند در آزمایشگاهای بالینی بیمارستانها و آزمایشگاههای مراکز بهداشتی با دانش اختصاصی که آموخته اند و با بکارگیری دستگاههای الکترونیکی پیچیده و روشهای متعدد آزمایشات مختلف را روی خون و یا دیگر مایعات و انساج بدن انجام دهند.
اطلاعات و نتایج به دست آمده از این آزمایشات پزشک را در تشخیص بیماری روند درمان و حفظ سلامت جامعه یاری می دهد
مجوز صدور آزمایشگاه برای دانشجویان این رشته حتی در مقطع دکترا وجود ندارد اما تحت شرایط خاص میتوانند مجوز آزمایشگاه را در کنار پزشک یا دسته ای از متخصصان این رشته در گرایش های مختلف کسب کنند.
علوم تغذیه
علم تغذيه يك علم چند بعدي است و به همين دليل دانشجوي اين رشته بايد اطلاعات جامع و گسترده‌اي در زمينه بيوشيمي، بيولوژي، جامعه‌شناسي ، روان شناسي، بهداشت و شيمي مواد غذايي داشته باشد تا بتواند مهارت هاي لازم را كسب كند. مهارت هايي كه به دو بخش عمده رژيم درماني و تغذيه جامعه تقسيم مي‌شود. يعني كارشناس اين رشته هم بايد بتواند كه رژيم غذايي مناسب را براي درمان بيماريهاي مختلف ارائه دهد و هم توانايي شناسايي مشكلات تغذيه جامعه را داشته باشد و سپس بر اساس مشكلات موجود، برنامه‌هاي غذايي لازم را طراحي ، اجرا، نظارت و ارزشيابي كند.
توانايي‌هاي مورد نياز
توانمندي در دروس زيست‌شناسي و شيمي از ملزومات اين رشته ميباشد.
همچنين از آنجا كه اين رشته ، علمي پوياست، داشتن مطالعه پيگير و مستمر در اين رشته بسيار مهم است. از آنجا كه اين اطلاعات صرفا با مطالعه بدست مي‌آيد و هيچ‌جا تدريس نمي‌شود، دانشجو بايد اهل تحقيق باشد. كارشناس تغذيه با مشاوره سروكار دارد و به همين لحاظ بايد روابط اجتماعي خوبي داشته باشد. به همين خاطر آشنايي با علم روانشناسي هم به اين دانشجويان توصيه مي‌شود.
وضعيت ادامه تحصيل
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد .
آينده شغلي و بازاركار
وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تصويب كرده است كه فارغ‌التحصيلان ليسانس تغذيه با ۳ سال سابقه خدمت در بيمارستان مي‌توانند مركز مشاوره تغذيه داير كنند و به طور مستقل و بدون نیاز به پزشک متخصص مشغول به کار شوند.
همچنين فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند در بيمارستان ها، مراكز بهداشت، مراكز تحقيقاتي مثل انستيتوي تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور فعاليت نمايد.
تا چند سال پيش فارغ‌التحصيلان رشته تغذيه حتي در بيمارستان ها جايگاه مشخص و تعيين‌شده‌اي نداشتند، اما در چند سال اخير بخصوص از زماني كه به كارشناسان تغذيه اجازه مطب داده شده، اين رشته در بيمارستان ها هويت و جايگاه تازه‌اي پيدا كرده است
